Balancerende voorlichter

Al zo’n anderhalf jaar ben ik voorlichter voor ‘Homo in de Klas’, een lesmethode over homoseksualiteit die zich vooral richt op christelijke scholen. Deels uit ongenoegen over mijn eigen middelbare schoolervaringen en deels uit idealisme meldde ik me ooit aan als voorlichter en intussen heb ik vele uren voor de klas gestaan. Mijn ervaringen tot nu toe zijn gelukkig louter positief. Vaak merk ik dat leerlingen zich bewust worden van hun gedrag tegenover anderen. Anderen in de meest letterlijke betekenis: zij die anders zijn. Ondanks mijn (intussen) ruime ervaring als voorlichter zijn er nog steeds twee dilemma’s die me regelmatig bezighouden.

Het eerste dilemma heeft te maken met de ‘normale’ homo tegenover de – hoe zal ik het zeggen – ‘stereotypebevestigende’ homo. Niet zelden krijg ik tijdens een voorlichtingsles te horen dat ik tenminste een ‘normale’ homo ben. Niet zo een met een handtas, fladderende handen en een homostem – wat dat dan ook moge zijn. Zeker voor leerlingen wiens beeld van homo’s niet verder strekt dan wat de reguliere media ons van de Canal Parade laten zien kan dat een verrassing zijn. Het is uiteraard positief dat leerlingen op deze wijze hun beeld bijstellen en homoseksualiteit voor hen zo uit de exotische, ‘ver van hun bed’ sfeer komt. Soms vormt het voor leerlingen zelfs aanleiding hun mening over homo’s stevig bij te stellen.

Tegelijkertijd wil ik als voorlichter niet afdoen aan de diversiteit en veelkleurigheid onder homo’s. Ik mag dan toevallig een ‘normale’ homo zijn, in mijn kennissenkring bevinden zich ook genoeg homo’s die meer in de stereotypebevestigende categorie zouden vallen. Zij verdienen net zo goed acceptatie en waardering om wie ze zijn. Wanneer een leerling zegt het prima te vinden als iemand homo is maar dat die persoon zich dan wel normaal moet kleden en gedragen, sta je als voorlichter voor de uitdaging de balans te vinden tussen het doorbreken van stereotypebeelden enerzijds en het pleiten voor waardering (of ten minste acceptatie) van diversiteit anderzijds. Tussen het laten zien dat homo’s ook maar normale mensen zijn en opkomen voor hen die anders zijn.

Het tweede dilemma heeft specifiek te maken met mijn christelijke achtergrond. Ik sta niet alleen als homo voor de klas, maar ook als christen. Het geloof komt onvermijdelijk naar voren in de lessen die ik geef omdat het hoe dan ook een rol speelt in de manier waarop jij en je omgeving omgaan met homoseksualiteit. Het geloof is me veel waard, en ik probeer dan ook altijd een genuanceerd en positief beeld te schetsen. Tegelijkertijd wil ik eerlijk zijn over de pijn die veroorzaakt werd en wordt door de afwijzing en veroordeling van medechristenen. Ik ben blij als ik dan kan vertellen dat ik nu in een kerk zit waar homo’s wel geaccepteerd worden, ook als ze een relatie hebben. Maar wat heb ik dan nog te zeggen over die kerken waar ze er een ander standpunt op nahouden? Ook hier blijf ik als voorlichter balanceren: tussen het eerlijke verhaal, waarbij het geloof soms een negatieve rol speelt, en de waarde die het geloof voor mij heeft.

Iedere les blijft een oefening in balanceren. Soms zal ik iets meer naar één bepaalde zijde hellen, vaak ook afhankelijk van de input die leerlingen leveren. Het houdt me scherp en kritisch, en maakt iedere les weer een uitdaging. Ik ben ook benieuwd naar jouw ervaring hiermee. Als voorlichter of docent, of wellicht juist als leerling of buitenstaander. Herken je de dilemma’s? En hoe ga je er mee om, of hoe zou je er mee omgaan? Let me know!